About consternation

Айдсын тухай... Айдас гэдэг хүнд олон янзаар ирдэг. Хүн олон юмнаас айж л байдаг. Тэр болгоныг тоочих аргагүй. Харин айдсын илрэл цөөхөн байдаг. Гэхдээ тэр нь юунаас айснаасаа их шалтгаалдаг. Жишээлбэл хулганаас айсан эмэгтэй хүн хашигирч орилж гүйдэг. Харин том нохой ч юмуу эсвэл сигнаалаа орилуулаад ирж яваа машинаас айвал орилох нь нэг нь орилох боловч гүйгээд байх нь ховор. Адуу бас яг тэгдэг гэсэн. Цагаан уутнаас үргэж бусгаад сүйд болох мөртөө амь насанд нь халтай баавгай гэдэг амьтантай таарвал цусаар шээгээд зогсчихдог гэдэг. Гэхдээ эдгээрийг монгол хэлэнд цочих, цочиролд орох гэж өөрөөр нэрэлдэг л дээ. Гэвч олноороо айдаст автвал яадаг вэ? Нийгмээрээ ямар нэгэн юмнаас айвал... Жишээлбэл өвчинөөс... Энд 2 янзын илрэл гарч ирдэг гэж би боддог. Эхнийх нь орилдог айдас. Энд эмх замбараагүй байдал бий болж, хувь хувиа бодон аль нэг тийшээ дүрвэн зугтахыг эрмэлздэг. Харин 2 дахь нь бүтээлч байдлаар илэрдэг. Хүмүүс болзошгүй аюулаас урьдчилан сэргийлж ямар нэгэн зүйлсийг хийж бүтээдэг. Жишээ нь хятадууд монголчуудын довтолгооноос айхдаа цагаан хэрмийг барьсан. Гэвч бариагүй хүмүүс бас байгаа байх гэж би боддог. Тэд өмнө зүгт зугтаж одсон байх. Хүн төрлөхтөн айдсаас олон зүйлийг хийж бүтээсэн. Тэд цаг агаарын гамшиг, араатан амьтанаас аюулгүй амьдрах гэсэндээ оромж бүтээсэн. Харин бүтээлч бусаар айж орилж зугтаасан сармагчигууд сармагчин чигээрээ үлдсэн. (Миний л бодол шүү) Хүмүүс гол гарахаас айдаг байсан. Тэд аюулгүй гарахын тулд гүүр бүтээсэн. Энэ мэт олон бүтээлийг бид эргэн тойрноосоо харж болно. Эндээс бид айдсаас айгаад л байх биш айдсыг бий болгож байгаа тэр зүйлийг үгүй болгохыг хичээн бодох ёстой гэдгийг ойлгох хэрэгтэй юм. Энэ бүтээлч айдсыг монгол хэлэнд урьдчилан сэргийлэх гэж хэлдэг. :)