Friday, February 26, 2010

Маргаашийн хүн танаа

Миний амьдралын маргаашд амьдарч байгаа, миний мэддэг бүхнийг мэддэг, нэмээд миний мэдэхгүй маргаашийг мэдсэн, миний ухаарсан бүхнийг ухаарсан, магадгүй маргааш дахин ухаарал нэмсэн Батболд танаа...

Өдөр хоног, цаг хугацаа өнгөрсөөр л байна, явсаар л байна. Би оршсоор өдийг хүрлээ. Оршин амьдрахдаа өөрийн орон зай, оюун ухааны бяцхан хүрээллийг бий болгожээ. Олон олон найз, олноос олон танил, огт танихгүй нүүр царай би олныг харжээ. Олноосоо олныг харахыг, олноосоо олонтой таницахыг, олноосоо олонтой нөхөрлөхийг би хүсдэг. Магадгүй маргаашийн Батболд та ганцаараа байхыг хүсвэл өнөөдрийг хүртэл амьдарсан Батболд чинь өөр бодолтой явсан гэдгийг санаарай...

Олноос олныг харж, олноос олонтой танилцаж, олноос олонтой нөхөрлөхдөө онцгой ганц л хүнтэй учрана гэдэгтээ итгэлтэй байдаг. Түүнийхээ хувьд ч мөн онцгой ганц нь байна гэж итгэж байна. Маргаашийн хүн та миний энэ итгэлийг бүү алдруулаарай. Олон хүн амьдралдаа хүлээж чадалгүй тэсвэр алдан онцгой нэгэнтэйгээ биш өөр нэгэнтэй учраагаа тохируулсан байх шиг надад санагддаг. Би тийм баймааргүй байна.


Өнөөдрийг хүртэл амьдрахдаа шудрага бус үйл, шудрага бус хүн олныг харлаа. Гэвч шудрага бусчуудын эгнээнд элсэж шудрага бус үйл хийхийг хэзээ ч хүсч явсангүй. Харин ч эсэргээрээ, бүх зүйл шудрага сайхан болно, шудрага үнэн ялахад би ч өөрийн оролцоогоо нэмэрлэнэ гэж бодож, итгэж, хүсч явдаг. Гэхдээ “шудрага байна гэдэг тэнэг байхыг хэлдэггүй” гэдэг зарчмыг хатуу баримталдаг. Маргаашийн Батболд таныг шудрага бусчуудын эгнээнд нэгдэж шудрага бусаар амьдрана гэж бодохгүй байна. Надад үнэхээр тэгэж төсөөлөгдөхгүй байгаа шүү... (Байхгүй төсөөллийг минь бий болгох гэж битгий хичээгээрэй.)


Уран зохиолын хорхой минь улам улам ассаар зохиол бүтээл хийх хүсэлд хүртэл оргилоод байгаа. Олонд гайхагдсан онцгой мундаг зохиолч байх тухай мөрөөдөх боллоо. Батболдын зохиол гэхээр хүмүүст яг л Шекспир, Пушкин гэж байгаа юм шиг сонсогдож байгаасай гэж хүсдэг. Одоо үеийнхээр бол Дэн Броун, Жон Роулинг гэж байгаа юм шиг. Харин хүсэл мөрөөдөлдөө хүрэхэд минь хөндөл садаа болсон завгүй гэж бодогдуулдаг залхууралтай үргэлж тэмцдэг. Тэмцлийг минь та үргэлжлүүлээрэй.


Ингээд өнөөдрийг хүртэл амьдарсан амьдралаа, өнөөдрийг хүртэл амьдрахдаа ухаарсан ухаарал бүхнээ, итгэл үнэмшил, ирээдүйн тухай мөрөөдөлтэйгээ танд хүлээлгэж өгье. Ухаарал дээр минь та нэмэр нэмж болно. Урвуу ухаарсныг минь зөв болгон залруулж ч болно. Харин хүсэл мөрөөдөл, итгэл үнэмшилд минь гар хүрэхгүй бол сайна байна.

Thursday, February 18, 2010

Өнгөрсөнд илгээх захидал.

2003 оны 2 сарын 18-ны өдөр амьдарч байгаа 7 жилийн өмнөх Батболд танаа. Чи одоо сургуулиа төгсөх гээд зав муутайхан л байх ёстой. Гэхдээ чиний насыг дайраад өнгөрсөн хүний хувьд чамайг “мэрий мэрий” гэж л хэлмээр байна. Өөртөө хэт итгэлтэй бардам зангаасаа болж чи хүссэн хэмжээндээ хүртэл конкурс өгч чадахгүй. Шуудхан ирээдүйг чинь хэлэхэд энэ удаагийн конкурсаар 24 оноо авч 50-р жагсана. 1800 хүнээс 50-р жагсах бол тийм ч муу амжилт биш. Гэхдээ чи бид 2-н хүсч байгаа зүйл адилхан байгаа. Энэ бол 1. Хэрэв 1-р жагсмаар байгаа бол сайн хичээгээрэй. Хэцүү бодлого огт байхгүй. Анзааргагүйгээс болж л ганц оноо алдчихсан юм. 19-р бодлогон дээр сайхан бодоод хариуг нь тавьчихсан. Хариу нь тестен дээр байж таардаг. Гэтэл бяцхан тэмдэг алдаад буруу бэлдсэн тест бэлтгэгчдийн замаар орж буруу бодсон бодлогыг нь давтан буруу бодсон. Ийм байж болохгүй шүү дээ Батболдоо. Хасах тэмдэгтэй язгуурын дор хоёр гарна.
За ийм нарын ширийн юм яриад байвал хорвоо төгсчих байлгүй. Тиймээс чамд стратегийн чанартай хэдэн чухал баримталбал зохих зөвлөмж өгие.

1. IQ TV concourse тэмцээнд түрүүлж, сүпер тоглолтонд ялалт байгаалсанд чинь баяр хүргэе. Энэ бол нэр төрийн хэрэг. Гэвч үүнд онгирч болохгүй. Энэ чинь дахиад багадана. Тиймээс илүү олон тэмцээнд түрүүлж олон одон медаль цуглуулаарай гэж ерөөе. Энүүхэндээ л гэж хэлэхэд чи хэт даруу байж олон олон амжилтан хүрэх байсан зүйлсээсээ татгалзсан. Дахин тийм явдал бүү гаргаарай. Өөрийнхөө туршлагаар харахад чиний тэр хандлага байсаар байгаа шүү. Хамгийн энгийн жишээ. Нэгдүгээр курст чинь Дарханы оюутан залуучуудын холбоо гэж байгуулагдах байх. Чамд юу ч билээ хариуцсан дарга болох санал тавьна. Би бол татгалзчихсан юм. Чамд бол тэгэж болохгүй л гэж зөвлөх байна. Товчхондоо бол карер хөөсөн амжилтаас даруу хүн болж татгалздаг зангаасаа татгалзаарай. Тэр нь чамд хэрэгтэй.

2. Өөрийгөө хөгжүүлэх чиглэлд анхаараарай. Энэ тал дээр чи бид 2-н сонирхол өндөр тул чамайг шахаад шаардаад байх онц их юм алга. Гэвч зарим нэгэн чухал зүйлийг хэлье. Чи яг энэ тал дээр баахан ганцаардмал тул хойргошиж залхуурах хандлага их байдаг. Өөрийгөө хөгжүүлэх асуудал дээр шинэ найз хайж ол. Ялангуяа хэл сурах асуудал дээр. Аа мөн одоо миний сонирхолыг их татаад байгаа ой тогтоолт хөгжүүлэх болон, түргэн уншлагын тухайн судалж үзээрэй. Түргэн уншлагын тухайн ойр зуур техник Мянгаа гадралдаг байж магадгүй. Аав сайн мэдэж байгаадөө. Ааваас асуугаарай.

3. Хайр дурлалын асуудал... Долоон жилийн өмнөхөөс дордсон уу гэхээс дээрдээгүй тул чамд тийм ийм бай гэж зөвлөж бол чадахгүй нь. Харин зарим нэг хүнээс холхон байхын зөвлөх байна. Хурдан дасч магадгүй санагдсан ухаалаг хөөрхөн охидоос хол байгаарай. Учрах ёстой хүн чинь одоо болтол таараагүй байгаа тул чамайг өөр хүн амьтанд дасч өөрийгөө зовоогоосой гэж хүсэхгүй байна.

За ингээд амжилт хүсье. Амжилтанд хүрнэ гэсэн бүхэнрүүгээ зүтгээрэй.

Tuesday, February 9, 2010

Матар ингэчүүл.

Өчигдөрхөн онцгой тохиолдолоо уурлуулчихлаа. Матар ингэцэн чинь аймар уурласан. Тэгээд надруу уурлаад хөлдүү мал, усан толгойт гэж загнасан. Би уг нь усан толгойтой хөлдүү мал биш л дээ. Гэхдээ түүнд тэгэж санагддаг бололтой. (усан толгойтой байсан бол өдийд хөлдчих байсан гэдгийг санаж хүн загнана гэдэг ухайнтайн шинж шүү. Миний онцгой тохиолдол ухаантай охин.)

Би уг нь түүнийгээ матар гэж хэлье гэж бодоогүй юмаа. Зүгээр л уур хүрээд, хэл хальтраад хэлчихсэн юм. (Гэхдээ тэрмуу чинь өөрөө уур хүргээд байсан юм чинь. Наймаг найзтайгаа хамт кино үзүүлнэ гээд... Би түүнтэй хамт л кино үзэхийг хүссэн болохоос хэн нэгэнтэй хамт кино үзэх гэсэн юм биш ш дээ.) Тэгээд би түүнийгээ аргадах санаатай зөндөө гуйлөө. “Би чамайг дахиж матар ингэхгүй ээ. 2уулаа одоо сайнды л даа тэхүү” гээд л... Тэгсэн харин “Битгий шалчиганаад бай. Хэлсэн үгэндээ эзэн болж чадахгүй юм болж яах гэж хэлдгийн. Хэлэхээсээ өмнө бодож бай” гэнээ. Би одоо ... минь матар мөн билүү? биш билүү? гэж бодох юм байхдаа. Сайн ойлгохгүй л байна.

Ёстой аймар уурласан шүү. Мессенжрээр бариж идэхээ шахсан. Аан тий нээрээ “Би чамтай хэзээ ч кино үзэхгүй” гэсэн. Угаасаа үздэг байгаагүй л дээ. Гэхдээ энэ байдлыг сайжруулж хамт үзэх ёстой байсан маань ингээд бүтэлгүйтэж хэзээ ч үзэхгүй хар тамга даруулваа хөөрхий.

Матар ингэж хэлүүлээд ууралсан бүсгүйг яаж аргаддаг юм болоо?

Monday, February 8, 2010

Ажил хэрэгч, амбицтай бүсгүйчүүдийн учрах залуугын томъёо

Ажил хэрэгч, амбицтай бүсгүйчүүд хань нөхөр олоход хүндрэлтэй байдаг юм шиг санагддаг юм. Нөгөө талаар эсэргээрээ амархан ч байдаг байж болох юм. Би хэлж мэдэхгүй байна. Гэвч ерөнхий тохиолдолд тэд ямар хүн сонгодгийг би харин хэлж чадах юм шиг санагддаг юм.

Ажил хэрэгч, амбицтай, эрч хүчтэй эмэгтэйчүүд 2 л төрлийн эр хүнтэй гэр бүл болдог.
1.Тэд өөрөөсөө илүү эрч хүчтэй, амбицтай, ажил хэрэгч нэгэнтэй гэр бүл болно.
2.Тэд өөрөөс нь хамаагүй сул дорой, амбиц багатай, урсгалаар амьдардаг нэгэнтэй гэр бүл болно.

Гэр бүлийн аз хийморь, амжилт бүтээл тухайн айлын ноён нуруу эр хүнээс хамаардаг. Тиймээс ч олонх бүсгүйчүүд насны ханиараа өөрөөсөө илүү хүн сонгодог. “Эмэгтэй хүн хэзээ ч өөрөөсөө дор эр хүн сонгодоггүй” гэж үг ч байдаг. Нэгэн танидаг эгч маань хэлж билээ. “Эмэгтэй хүн амьдралдаа ганц л удаа зөв сонголт хийх хэрэгтэй. Тэгээд л болоо. Үлдсэн амьдрал өөрөө бүтнэ.” Гэж. Тун сайхан онож хэлсэн үг шиг санагддаг юм. (Зарим тохиолдолд эрчүүдийг ч мөн ингэж хэлдэг. Тэд насны ханиа л зөв сонгож чадвал үлдсэн амьдралдаа жаргах болно гэдэг.) Үнэхээр ч хоёр биенээ зөв олох л чухал.

Гэвч хэт их эрч хүч, ажил хэрэгч, амбицтай бүсгүйчүүд эр хүний ажил хэрэгч чанар, амбицыг дарах тохиолол байдаг. Тийм нэртэй сонингийн нийтлэл, сэтгүүлийн өгүүллэг, заавар зөвлөмж, сонжоо зөндөө бий. Тэдгээр нийтлэл, өгүүллэг, заавар зөвлөмжүүд бараг бүгд тийм эмэгтэйг сонгож болохгүй гэсэн утгатай байхыг нь яана. Ёстой инээд хүрмээр. Тэгээд яах ёстой юм бэ? Тийм эрч хүчтэй үнэхээр дур булаам эмэгтэй байвал яах юм? Тэгээд тэр бүсгүй ганц биеэрээ амьдралаа барах болж байна уу? (Ерөнхий тохиолдолд бол бараг тийм байдаг. Маш ир эрч хүчтэй эмэгтэйчүүд ганц бие байдаг. Гэхдээ тэд хүнээс дор амьдардаггүй.)

Би бол үгүй гэж хэлнэ. Харин тэр бүсгүй өөрөөсөө илүү эрч хүчтэй хэн нэгэн залууг олохыг зөвлөнө. Тэд маш сайхан хосууд болох болно. Тэд богино хугацаанд өндөр амжилтанд хүрнэ. Тэд бүр түүхэнд бичигдэх том амжилтанд аажимдаа хүрэх болно. Та бүхэн мэдэх л байлгүй. Хатагтай Хилари Клинтоны тухай. Нөхөр нь АНУ-н ерөнхийлөгч асан Билл Клинтон. Харин саяхан түүний эхнэр Хилари Клинтон ерөнхийлөгчийн сунгаанд тун дээгүүр өрсөлдлөө. Энэ бол түүний ямар их эрч хүчтэй, амбицтай нэгэн болохыг харуулж байна. Харин нөхөр нь түүнээс илүү эрч хүчтэй нэгэн байсны нотолгоо нь ердөө л АНУ-н ерөнхийлөгч болсоноор нотолж болно. АНУ-н ерөнийлөгч болно гэдэг хэр баргийн хүүгийн давах даваа биш шүү. Их л эртнээс нийгмийн ажилд оролцож, их л эртнээс кариер хөөх хэрэгтэй болно доо.

Шинжлэх ухаан сонирхдог оролддог эмэгтэйчүүд мөн маш эрч хүчтэй дачин эмэгтэйчүүд байдаг. Тэд ихэвчлэн шинжлэх ухаанч, эрдэмтэн нөхөртэй байдаг. Гэр бүлийн хосууд шинжлэх ухааны салбарт томоохон бүтээл гаргасан байх нь цөөн биш тохиолдол. Энгийн жишээ хэлэхэд л “Х ТУЯА”-г нээсэн эрдэмтэд нэг гэр бүлийн хоёр байдаг. Тэд Рентген туяа буюу “Х туяа”-г нээж олохын тулд маш их туршилт хийсэн бөгөөд энэ туяа нь хортой гэдгийг хожим өөрсдөө мэдсэн байдаг. Тэд шинжлэх ухааны төлөө амь нас, бие цогсоо зориулсан гэж үнэлэгддэг. Одоо тэдний эдэлж хэрэглэж байсан, хувцас хунар, эд хэрэгсэл, ном дэвтэр нь бүгд тусгаарлагдсан орчинд байдаг бөгөөд түүнийг нь орж харахын тулд “Х туяа”-аас хамгаалах тусгай хувцас өмч ордог. Тэдний эдэлж хэрэглэж байсан бүхэнд энэ хортой туяа нэвчиж шингэсэн байдаг байна. Энэ мэт олон жишээг та өөрөө бодож олж чадна. Аливаа нэг салбарт өндөр амжилт гаргаж байгаа гэр бүлийн хоёр маш олон бий. Энэ бол тэдний хэр эрч хүчтэй хүмүүс учирсны нотолгоо юм.

Харин эсэргээрээ: эрч хүчтэй эмэгтэйчүүд өөрөөсөө дор эр хүнтэй учирвал яадаг вэ? Нэг бол тэд салдаг, үгүй бол эмэгтэй нь амьдралаа гартаа авдаг. Ийм жишээг холоос биш ойроос авах хэрэгтэй. Манай ээжийн нэг найз эмэгтэй байдаг юм. Нөхөр нь ёстой хэрэггүй амьтан. Тэдний амьдрал сүйрэх дөхөж билээ. Х эгч маань мөнгө зээлж бизнесс эрхэлсэн нь амжилтгүй болж дампууран, өрөнд орж байраа зараад ёстой хог болсон гэсэн. Өөрөө л ээжид хэлдэггүй болохоос хэд хоног хоригдсон ч гэж яридаг гэсэн. Гэсэн тийм амьдралаас босоод л ирсэн. Одоо хувийн санхүүгийн компанитай (өөрөө нягтлан бодогч мэргэжилтэй, маш сайн толгойто нэгэн) энд тэндхийн компниудын санхүүгийн үйлчилгээг хийдгэ нэлээд нэр хүндтэй нэгэн болсон бөгөөд. Дөчин нас гарчихаад дахин сурч хуулийн чиглэлээр баклавр зэрэгтэй болсон. Одоо тэгээд санхүүтэй холбоотой хэргүүдийг өмгөөлдөг маш амжилттай ажиллаж яваа бизнесвүмэн болсон доо. Сүүлд нэг уулзахад хүний 20 саяын хэргийг нь өмгөөлөөд амжилттай болчихлоо. Хэдэн цаасны хаялага байх байлгүй дээ гээд сууж байж билээ. Энэ зэргийн амжилтанд хүрэхэд түүнд 10 хүрэхгүй жил хэрэгтэй байсан гээд боддоо. Мундаг байгаа биз.

Мэдээж энэ хүртлэх амьдрал амар хялбар дардан байгаагүй. Гэхдээ л тэр чадсан. Эр хүн байсан бол аль хэдийн архинд ороод, авгүй хүүхдээсээ салаад нийгмийн шаар болчих байсан юм. Эр хүн гэснээс нөхөр нь мөн компанид нь ажилдаг бөгөөд хамгийн итгэлтэй хүн тул бусад ажилчдыг хянадаг ажил хийдэг юм шиг байна лээ. Онц чадвар шаардахгүй ердөө л гэр бүлдээ үнэнч байх шаардлагатай ажлын мест... Ийм л байна даа эрч хүчтэй бүсгүйчүүд минь.

Тусгай бичлэг.

Чи надад хэллээ “Чинийхээр бол би мөд хүнтэй үерхэх нь битгий хэл цаашдаа хүнтэй суух ч гүй юм байна л даа”. Би хэлье: Чи хүнтэй суух болно. Суух суухдаа бүр өндөр амжилтанд хүрэх, сайхан ирээдүй хүлээж буй шилдэгтэй нь суух болно. Харин түүнийгээ олохын тулд чи улам илүү эрч хүчтэй байж, өндөр том зорилго өөд тэмүүлэн зүтгээрэй. Тэгэх тусам чи бусдаас онцгойрч, онцгойрох тусам чинь чамайг анзаарах болно. Яагаад гэвэл чи тодорхойгүйгээр тодорхойруу шилжиж байна. (Яг л гүүглэ-с юм хайж байгаа юм шиг. Чи ерөнхий юм бичих юм бол олон хариу гарна. Тэндээс чи өөрт хэрэгтэй хариугаа олоход цаг зарцуулна. Харин оновчтой зөв хайвал шууд л гараад ирнэ).

Өндөр уулын оргил өөд зүтгэж явахдаа чи түүнтэй таарна. Тэгээд та хоёр хамтаа уулын оргилын эзлэх болно. Би чамд учрах залууг чинь томъёолж өгие. Маш романтик дэврүүн бодолтой, эрч хүч, өөдрөг бүхнээр бүрхэгдсэн, амжилт өөд улайран зүтгэх, магадгүй амжилтан хүрэхийн тулд худал хуурмагтай ч нөхөрлөж чадах тийм нэгэн залуу чамд тохирно. Таарвал бүү...-рэй.

Wednesday, February 3, 2010

Сайн уу муу юу аль нь вэ хө?

Сумо сонирхогчийн хувьд би бичихгүй бол болохгүй юм шиг санагдлаа. Асашёорүүг их сумогоос хөөж магадгүй шуугиан гараад түүнтэй холбоотой хэд хэдэн нийтлэл, бас түмэн хүний сэтгэгдэл бичигдсэн байна. Ерөнхийдөө бол Дагвааг битгий хөөгдөөсэй гэсэн ажээ. Би ч мөн тийм бодолтой байна. Гэхдээ тэгэж бичиж байгаа хүмүүсийн үндэслэл нь шал сонин юм биччихэж ээ.

“Япончууд гадны хүнд дээд рекордоо алдахгүйн тулд хавчин гадуурхаж байна” гэнэ.  Монгол хүн гэхээрээ ийм тэнэг юм сэдэж байж болохгүй л дээ. Монголчууд л тэгдэг юм байгаа биз. Япончууд өөрийн спортоо дэлхийн спорт болгож байгаа юм чинь ийм юм бодож таарахгүй л дээ. Дэлхийн спортыг дэлхи дээрхи хэн ч эвдэж, эзэмшиж болно. Түүнийг мэдэж байгаа , түүнийг бодолцож үзсэн юм чинь энэ зэргийн юманд санаа зовоод Дагвааг хавчаад байх нь хайшаа ч юм. Монголчууд л харин монгол бөхөө дэлхийн спорт болгож чадахгүй гэж ярьж байсан үндэсний бөхийн холбооны хүний яриаг би сонсож байсан юм байна. Яагаад гэдэг асуултын хариуг монгол хүн та өөрөөсөө эрээрэй. (Би ч чадахгүй)


Хавчих байсан бол өдийд ч хавчих юм биш. Анх бараг сумод орж ирэхэд л хавчих байлгүй. Сумо гэдэг чинь японд мэргэжлийн спорт, шинжлэх ухаан маягийн юм болчихсон. Мэддэг, чаддаг мэргэжилтэнүүд нь хүн шинжинэ гэж лайтай. Манайхаар бол морь шинжихтэй ойролцоо юмуу даа. Морийг чинь монголчууд юутай, хүүтэй нь хэлээд амьдралыг ёстой хүүрнэн өгүүлдэг биз дээ. Тиймээс аль эрт энэ зэргийн амжилтан хүрнэ гэдгийг нь мэдэж л байсан. Тэгээд хавчих нь яагаав, сумогоос хөөх нь яагаав, шудрага биш байдлаа түрүүг нь өгөхгүй байх нь яагаав, шүүх хурлаар буруутай гээд японоос хөөчих нь яагаав. Тэгээгүй л биз дээ.

Сумоогоос хөөнө гэснээс Япончууд чинь өмнө нь 2 ч их аваргаа хөөж байсан цуснууд юм гэнэ. Нэг нь бэртэлтэй гэж гараад бэйсболын тэмцээн “үзэж яваад” гартуулаад сумоогоос хөгдчихсөн. Гэтэл манай хүн бэртэлтэй гэж гараад монголд ирээд хөл бөмөбөг үзээгүй, тоглочихсон. 2 башё л өнжөө биз дээ. Харин ч гайгүй мултарсан юм бишүү. Ер нь тэгээд сумоогоосоо хөөхөө хүрэх юм бол ийм инээдтэй арга сэдэж, хүн амьтан цохиулж байж хөөхгүй л дээ. Хавчих хяхах аргаа бол энэ мэтээс хамаагүй илүү арга олно. Би л лав энэээс илүүг л юм бодож олно.


Зүгээр энүүхэндээ гэж хэлэхэд Дагваагийн маань авир араншин угаасаа хэцүү шдээ. Монголд ямар хулигаан явсныг хүн бүр л ярьдаг биз дээ. Одоо тэгтэл мэргэжлийн спортын хамгийн том цолыг нь авчихаад хулингаантаад яваад байж боломгүй л санагдах юм. Чуйтакэ ч цагтаа хулиган л явсан гэсэн. 20 хүнтэй зэрэг зодолдоо нухаад хаячихсан (бодохоор солонгос кинорхуу л юм төсөөлөгдөөд байгаа юм даа хэхэ) хүн халддаг атаман байсан л гэсэн. Сумод янз бүрийн муухай авир гаргадаггүй шдээ. Хөөрхөн л хүү явж байдаг даг. Дагваа яагаад тийм байж болдоггүй юм. Усыг нь уувал ёсыг нь дага гэдэг. Японд очсон бол японы ёс заншил, соёл уламжлалыг дагах л ёстой. Зөрчөөд буруудаад байвал шийтгүүлэх нь мэдээж шүү дээ.


Хакухо хүмүүст их хүндэтгэлтэй ханддаг гэсэн. Баяр болгоноор өмнөх амьд сэрүүн их аваргуудруу утасдаж мэнд хүргэн, амар мэндийг нь асуудаг гэдэг. Башё эхлэхээс өмнө, тэмцээн уралдааны өмнө бусад аваргуудтай уулзаж заавар зөвлөгөө авч санал бодлыг нь сонсдог гэсэн. Сайн байгаа биз дээ. Дагваагийн зодсон хүнийг хакухо явуулсан, энэ бүхэн Хакухогийн явуулга гэсэн хардлага мөн байх юм. Тэгээд бас өрсөлдөгч гэдэг үг нэмчихэж ээ. Би өөрийнхөө бодлыг хэлье. Хакухо Дагваатай өрсөлддөг юм биш. Башёгийн үзүүр түрүүтэй л өрсөлддөг. Сумод байгаа бүх хүн хоорондоо өрсөлдөгчид. Тэр болгонд ийм арга хэрэглэх юм болж байна уу. Тэгээд ч чадаад байгаа, давж байгаа бөхөө энэ мэтийн явуургүй аргаад унагаж яах юм бэ? Тэртэй тэргүй яг тулвал Хакухо илүү болж байгаа шдээ. Харин ч эсэргээрээ Дагваа барахаа больж байгаа юм чинь харин иймэрхүү арга хэрэглэх цаг нь болсон доо.


Би Хакухог дэмждэг. Нас чацуу болоод ч тэрүү анх гарч ирэхэд нь л дэмжиж байсан. Одоо ч дэмждэг, бахархдаг. Хол явж, өндөр амжилтан хүрнэ гэдэгт нь ч эргэлздэггүй. Гэхдээ Дагвааг үзэн яддаг юм биш. Би Дагваад ч мөн хайртай. Ялангуяа энгийн сайхан байхад бүүр хайртай. Яагаав өнөө хүүхдийн хөөрхөн ундааны рекланманд тоглочихсон байгаагүй юм.
Хөөрхөн гэдэг нь. Элэн далангүй яриатай, нийтэч зантай, наргианч хөөрхөн аваргыгаа дэвжээн дээрээсээ буугаасай гэж хүсэхгүй байна. Ханцуйндаа залбирах л арга үлдээ шив дээ.