Өргөс

Намайг зүгээр суулгахаа болисон нэгэн сайхан мөрөөдөл байнаа. Мөрөөдөл ч гэж ... мөрөөдөл л юм даа. Гэхдээ биелэх боломжтой. Биелэх боломжтой болохоор би зүгээр сууж чадахгүй өргөсөн дээр суусан юм шиг үргэлж өндөлздөг бочихож. Хэхэ. Гэхдээ би энд өөрийгөө өндөлзүүлээд байгаа өргөс болох мөрөөдлийнхөө тухай ярих гэсэнгүй. (Ний нуугүй хэлэхэд олон хүнд хэлсэн ажил бүтдэггүй гэдэгт би итгэдэг юм.) Харин хүнийг өндөлзүүлж байдаг өргөсийн тухай, өөрийнх нь тухай ярих гэсэн юм.

Хүний бодол санаа төсөөлөл бүхэнд бий болсон бүхэн бодит байдалд бий болох боломжтой гэдэгт би итгэдэг. Нэгэнтээ л хүний санаанд орж болж байгаа бол болох л ёстой гэсэн үг. Мэдээж маш их фантазтай, итгэхэд үнэхээр хэцүү зүйл байдаг л даа. Гэхдээ л биелэх боломжтой гэж боддог.

Жишээ нь: Хүн тэнгэрээр нисэх тухай мөрөөдөл төсөөлөл аль тэртээ дэлэн галвийн үед л байсан. Одоо харин хүн тэнгэрээр нисч байна. Тухайн үед хүн арай ч ингээд нисчихнэ гэж бодоогүй л байсан байх даа. Монголын эрдэмт лам нарын айлдсан бошго сургаальд “тэнгэрээр төмөр шувуу нисч, газраар төмөр могой, төмөр хорхой хэрэх болно” гэсэн байдаг. Тухайн үед бас л фантазтай л сонсогдож байсан байхдаа.

Яалт ч гүй хүний санаанд багтаж төсөөлөгдсөн болохоор хүн болгож бүтээх гээд л оролдсон байлгүй. Алберт Эйнштэн байна. Ямар гаж сэтгэлгээ гэхээрээ “толь өмнөө бариад гэрлийн хурдаар давхивал юу харагдах бол?” гэж боддог байнаа...? Мэдээж гэрлийн хурдаар явбал толинд юу ч харагдахгүй шүү дээ. (би бол тэгэж л бодож байна.) Гэтэл Эйнштэн тэр бодлынхоо хариуг гаргах гэж зүтгэсээр 20-р зууны суут нээлт болох “Харьцангуй онол”-оо нээсэн байх юм. Ньютон ч гэсэн дээ. Толгойн дээрээс алим унаа л биз. Эмзэглээд байх хэрэг биш шүү дээ. Угаасаа дээрээс доошоо юм унаж л байдаг юм чинь. Харин яагаад гэдэг асуулт Ньютонд өргөс болоод зовоогоод байсан биз.

Цаашдаа ч гэсэн хүний санаанд багтсан фантаз бүхэн биелнэ гэж бодож байна. Цаг хугацааны машин, далдын хар малгай, хүссэн газартаа хүрч очдог шидэт бөгж. Цаг хугацааны машиныг ШУ биелэх боломжтой гээд гаргачихсан гэлүү дээ. Найзууд маань л надад тэгэж хэлсэн.

Харин миний хувьд бодит биелэх боломжтой нэг зүйл бол үнэрийг дижилталаар кодлох. Яг л дуу, дүрс шиг. Хэрэв үнэрийг дижиталаар кодолж чадвал компьютерийн спикер шиг төхөөрөмжнөөс үнэр гарах нь байна шүү дээ. Тэгвэл бид киноны дүрсийг нь бодитоор харж, дууг нь долбигоор (эргэн тойрон бүх талаас сонгодоно. Digital sound ч гэж ярьдаг) сонсож бас үнэрийг нь үнэртэх нь байна. Интернетээр хүүхнүүд үнэтэй усаа үнэртэж үзэж байгаад худалдаж авна. Хоолны тухай нэвтрүүлэг гарч байхад хийж буй хоолных нь жинхэнэ үнэрийг бид үнэртэж чадна гэсэн үг. Бас л фантазтай сонсогдож байгаа биз. Гэхдээ л боломжтой. Хэрэв үнэрийг кодолж чаддаг л юм бол.

Мөн нэг газраас нөгөө газарт сэкундын дотор шилжин очих... яг л илбэтэй кинонд гардаг шиг, эсвэл шидэт ном зохиолд гардаг шиг. (Хамгийн ойрын жишээ Харри Поттер. Ганц чимх нунтаг цацаад очих газраа хэлэхэд л тэр газраа хүрчихнэ.) Энэ зөгнөл биелэхэд мөн ч ойрхон байна даа. Одоо хүнийг хувилдаг болчихлоо. Хувьлахдаа мэдээж толгой сүүл залгаад хийхгүй нь тодорхой. Энэ нь биотехнологи нанотехнологийн хүчээр хийх ажил. Жаахан сүртэйгээр хэлэх юм бол оргүй хоосноос шууд л бий болгочихно. Хүний биед ямар ямар элемент хэрэгтэй байна тэдгээрийг нэг саванд хийгээд аль аль газар ямар ямар байрлалаар атомууд байрлахыг зааж өгөөд л хүн бэлэн... Фантазтай байгаа биз. Тэгвэл энэ ажлыг дэлхийн өөр газар бас хийж болно. Эндээс хүний биеийн атомуудын байрлал схем зургыг нь интернетээр явуулаад л тэр газар байгаа хүн бүтээх машинд уншаалахад хангалттай. Ингэхээр тэр хүн тэнд шилжээд оччихно биз дээ. Яг л компьютер дээр файл хуулж байгаа юм шиг. Харин энд үлдсэн оригнал эхийг яадгийн билээ. Шифт дэлит хийнэ гэчихвэл намайг харгис гэчих юм болов уу? (Угаасаа эхийг нь хамаагүй шифт дэлийг хийгээд байж болохгүй л дээ. Хувилсан хувилбар нь эхээсээ бага зэрэг алдаатай хуулагдаад байдаг юм. Олон хуулвал шаал хачин амьтан болчихно.)

Ингэхээр хүний төсөөлөл, санаанд байгаа фантаз бүхэн биелэх боломжтой. Чухам харин хэнийг очиж өргөс болон өндөлзүүлэх юм бол доо. Мундаг хүнийг л өндөлзүүлэхгүй бол дөжирчихсөн амьтан чинь өндөлзөхгүй шаналсаар байгаад л таарна шүү дээ.

Дөжрөх гэснээс хүүхэд байхдаа иймэрхүү өргөсөнд хатгуулсан бол ухас хийж босоод л шууд хийдэг байжээ. Ер нь хүүхдүүд бүгд тийм. Тэд залхуурдаггүй, хойш тавьдаггүй. Шууд л хийдэг. Харин олон хатгуулаад нас яваад ирэхээд дөжрөөд бага зэрэг өндийсөн болоод л буцаад суучихдаг болчих юм даа. Гэхдээ өргөс л бол өргөс. Өндийхгүй бол шаналгасаар л байх болно.