Бут төмс
Нэлээд хэдэн жилийн өмнө юм даа. Манайх нэг айлын хашаанд багахан газар төмс тарихаар болж аав дүү бид 3 очиж суулгасан юм. Нэлээд байж байгаад дахин очиж зэрлэгийг нь түүж, манах юм болсон. За тэр төмс мөмсхөн тарисан тухай ч яахав дээ. Тэр айлын хөршийн өвгөн жигтэйхэн яриа хөөрөөтэй сайхан хөгшин бий. Залуудаа багш явсан гэсэн шиг санагдана. Аавыг маань их хүндэлнээ, тэгээд л юу ч хамаагүй их юм ярина зайлуул... Тэгэж байгаад аавд маань нэг хэллээ. “Эрхэмээ,ийм нэг үг байдаг ш дээ. Чи нэг л бут төмс тарь. Тэр чинь нэг оройн хоол чинь.” Гэлээ. Аав маань хэ хэ гээд л өнгөрсөн. Харин дараа нь аав надад “Яа гэж ийм үг хэлж байгаа юм болоо? Намайг одоо хэдэн бут тарьсанаа тоолж хэдэн оройн хоолтойгоо мэд гэж байгаа юмуу? Юу гэсэн үг юм болоо?” гэж их л гайхаж билээ. Нээрээ л тухайн үед тэр үгийг яаж хэрэглэх нь үнэндээ маш ойлгомжгүй байлаа. Уг нь тэр үгний утга учир нь бут сөөг тоолохдоо биш төмс ногооны ашиг шим ийм арвин юмаа гэдгийг л харуулах гэсэн санаа юм шиг байгаа юм. Даанч тун оновчгүй үед тун тохиромжгүйгээр тэр үгийг хэрэглэсэн л дээ. Намайг 6-р ангид байхад орос хэлний хичээл дээр нэг бяцхан үлгэр уншиж түүнийгээ орчуулсан юм. “Нэг туулай тариан талбайгаас лууван хулгайлаад харьж явахдаа түүнийгээ зам дээр гээчихэж гэнээ. Тэр гээсэн лууванг нь үнэг олжээ. Үнэг луувангаа чононд бэлэглэж гэнэ. Чоно түүнийг нь баавгайны төрсөн өдөрт нь очихдоо өгчээ. Баавгай лууванг хүүдээ өгч. Хүү нь лууванг бяцхан найз туулайндаа өгчээ. Туулай түүнийг нь амтархан идэж гэнээ.” Гэж... Энэ үлгэрийн үзэл санаа нь хэнд хэрэгтэй байна түүнд нь л өг гэсэн санаа юм. Үнэг, чоно, баавгай, бамбарууш алинд нь ч лууван хэрэггүй. Харин туулайнд хэрэгтэй. Эндээс дээрхи үзэл санаа дахин давтагдаж байна. Тохиромжтой үед оновчтой зүйлийг өгч, хэлж, тусалж байх хэрэгтэй. Энэ санааг монгол ардын зүйр үгт “Тэнхлүүн явахад тэмээгээр тусалсанаас тэвдэж явахад тэвэнгээр тусал” гэсэн байдаг.
No comments:
Post a Comment